De moderne tijden en de veranderende familiestructuren hebben nogal wat veranderingen met zich meegebracht op gebied van het ouderlijk gezag. Vroeger was dit duidelijk: een gehuwd stel kreeg kinderen en de ouders hadden over de kinderen het gezag. Maar nu bestaan de gezinnen niet meer uit “papa, mama en de kinderen”. Ongehuwde stellen, alleenstaande moeders, uit twee gescheiden gezinnen samengestelde nieuwe families… kortom, er bestaan vele vormen waarin de kinderen opgroeien. En dit heeft natuurlijk gevolgen voor het ouderlijk gezag. Hebben de nieuwe partners van de ouders rechten (en plichten) ten opzichte van de kinderen? Waar staat de vader van de ongehuwde en niet met hem samenwonende moeder?

Gezag van de moeder
In Spanje staat het moederschap vast bij de geboorte, en hiermee ook het ouderlijk gezag –de “patria potestad”- die de moeder over het kind heeft. In Nederland is dit vrijwel gelijk. Tenzij een rechterlijke beslissing anders bepaalt, is de moeder dus verantwoordelijk voor haar kind (eren) en heeft ze het recht en de plicht voor de kinderen te zorgen.
Vraag is dus hoe de situatie is van de vader.
Gehuwde vader
Indien de kinderen tijdens het huwelijk van de ouders geboren zijn, staat het ouderlijk gezag van de vader ook meteen bij geboorte vast.
Ongehuwde vader
Maar wat als de ouders niet getrouwd zijn? Hierin verschilt het Spaanse recht aanzienlijk van het Nederlandse. In Nederland zullen de ongehuwde vaders hun kind eerst moeten erkennen en vervolgens, in overeenstemming met de moeder, het gezag laten inschrijven in het hiervoor bestemde gezagsregister.
In Spanje is dit anders. Volgens de Spaanse wet is in geval van ongehuwde ouders, de erkenning van het kind door de vader en de inschrijving ervan in de burgelijk stand voldoende om aan de vader ook het ouderlijk gezag te verlenen.
Weigering van de vader of de moeder
Wat echter als de vader het kind niet wil erkennen of de moeder deze erkenning weigert? Zowel de moeder als de vader kunnen de inschrijving van het vaderschap in de burgerlijke stand afdwingen via de rechter. En hiermee moet de vader aan al zijn plichten voldoen, en heeft het kind dezelfde rechten als alle andere kinderen met betrekking tot de vader, zoals de zorg, alimentatie en niet te vergeten de belangrijk erfrechten.