Vanaf augustus 2015 zal de situatie van het internationale erfrecht in Spanje en daarmee de erfenissen van buitenlanders in Spanje grondig wijzigen. De internationale erfenissen worden
Belasting over de erfenis in Spanje
makkelijker en duidelijker af te handelen door de inwerkingtreding van de nieuwe “EU Verordening 650/2012, betreffende de bevoegdheid, het toepasselijke recht, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen en de aanvaarding en de tenuitvoerlegging van authentieke akten op het gebied van erfopvolging, alsmede betreffende de instelling van een Europese erfrechtverklaring”, kortweg de Erfrechtverordening.
Deze verordening heeft géén gevolgen voor de belasting over de erfenis of anderzins over successierechten, maar wel over veel andere aspecten van de erfopvolging. We zullen in de komende tijd regelmatig aandacht besteden aan de te verwachten veranderingen, aan de hand van voorbeelden uit ons dagelijkse praktijk gegrepen.
Een Nederlander die in Spanje woont, komt te overlijden en laat zijn echtgenote en twee kinderen als erfgenamen achter. De erfenis bestaat uit bezittingen in Nederland en Spanje. Welke wet wordt op de erfenis toegepast? De Nederlandse? Of de Spaanse?
Voor de inwerkingtreding van de Erfrechtverordening
Tot aan 17 augustus 2015, wordt op grond van het Spaanse wetboek de nationale wet van de overleden persoon toegepast op de erfenissen van buitenlanders die in Spanje wonen. Komt een Nederlander in Alicante te overlijden, dan wordt dus de Nederlandse wet toegepast. En dit is bepaald niet onbelangrijk: er bestaan namelijk grote verschillen tussen het verplichte kindsdeel of de rechten van de langstlevende echtgenoten. Daar waar het Spaanse recht met name de kinderen rechten geeft, wordt in het Nederlandse recht meer de langstlevende echtgenoot of partner beschermd.
Het is tegenwoordig ook al mogelijk een rechtskeuze te maken over de eigen erfenis. Dit betekent dat de erflater bij het opstellen van het testament aangeeft welke wet hij of zij van toepassing wil laten zijn op zijn erfenis.
Na de inwerkingtreding van de Erfrechtverordening
Echter, vanaf 17 augustus 2015 met de inwerkintreding van de EU Verordening 650/2012 over internationale erfenissen, zal automatisch de Spaanse wet worden toegepast op de erfenis van een in Spanje wonende buitenlander.
Dit kan voorkomen worden als de buitenlander een specifieke keuze heeft gemaakt en dit schriftelijk heeft vastgelegd. Het is niet toegestaan een willekeurige wet te kiezen: alleen de wet van de nationaliteit kan gekozen worden.
Als deze keuze niet wordt gemaakt, zal op de erfenis van de in Alicante overleden Nederlander de Spaanse wet zal worden toegepast, en hiermee de Spaanse kindsdelen gerespecteerd moeten worden. Als de Nederlander dit niet wil, moet hij een testament opstellen en de Nederlandse wet kiezen.
Indien de Nederlander van ons voorbeeld dus geen testament heeft opgemaakt, en voor 17 augustus 2015 komt te overlijden, wordt de Nederlandse wet op zijn erfenis toegepast. Na deze datum zal de Spaanse wet worden toegepast. In dit laatste geval, zullen de twee kinderen alle bezittingen erven, en verkrijgt de echtgenote slechts een vruchtgebruik over een derde van de hele erfenis.
De erflater had dit kunnen voorkomen door een testament op te laten maken, en daarin specifiek te kiezen voor het Nederlands recht. Of dit wat betreft belasting of successierechten ook interessant is, zal per geval moeten worden beoordeeld.